Khosro Kalbasi Isfahani
BBC İzleme Servisi
Getty Images İran makamları, hükümet aykırısı şovların imgelerinin paylaşılmaması için elinden geleni yapıyor. İranlı Emniyet vazifelisi, protestocuya “Telefonunun şifresini gir!” diye bağırdı.
Her bir bağırışa bir de yüze atılan yumruk eşlik ediyordu.
20’li yaşlarının başındaki genç adam, Ekim ayında başşehir Tahran’daki şovlar sırasında tutuklandı. Yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Güvenlik güçleri bir bayanı gözaltına alıyordu. Onun kaçmasına Yardımcı olduktan sonra, polisler beni yere yatırdı.
“Sonra iki polis ayaklarını sırtıma ve yüzüme koyarak beni yere yapıştırdılar. Üçüncü bir polis beni birkaç dakika boyunca dövdü.”
Daha sonra durup, telefonunu istediler. O da verdi.
Cep telefonunun şifresini de aldıktan sonra, bir minibüse konuldu.
Güvenlikleri için, yazda bu göstericinin ve başkalarının ismini Saklı tutacağız.
BBC’ye yaptığı açıklamada “Bir Öbür polis beni dövmeye devam ederken, telefonumu açıp, karıştırmaya başladılar. Birkaç dakika sonra ‘temiz’ diye bağırdı. Sonunda gitmeme müsaade verdiler” dedi.
Protestocu, polislerin şovları çekip çekmediğini Denetim etmek için yalnızca fotoğraf galerisine baktığını söyledi.
Telefonunda hareketlere ilişkin bir imaj olsaydı, diğer birçok hareketçi üzere “devlete karşı propaganda” suçlamasıyla karşılaşabilirdi.
İran rejimi, bu cürmü daha da ağırlaştırmaya çalışıyor.
Meclis, “suçların” imgesini çekip, paylaşmayı kabahat haline getiren bir Yasa tasarısını görüşüyor.
Tasarı, beş yıla kadar mahpus cezası öngörüyor ve bütün “yasa dışı” şovların Yasa kapsamına alınması bekleniyor.
Meclis tıpkı vakitte, protestocuların önde gelen destekçilerinden ünlülerin de susturulması için ceza yasasının değiştirilmesi üzerinde çalışıyor.
Bir ünlü, düzensizliğe neden olabilecek rastgele bir “yalan açıklama” yaparsa, 15 yıla kadar mahpus cezasına çarptırılabilecek.
İran’ın dini başkanı Ayetullah Ali Hamaney, “sanal dünyayı” bir cephe olarak tespit etti ve birçok Kez yetkili makamlara “düşmanların taarruzlarına karşı koyma” daveti yaptı.
Hamaney, her Cin muhalefetin ABD ve müttefiklerinin işi olduğunu söylüyor.
Bir Öbür genç aksiyoncu, hem kendisinin hem de başkalarının telefon şifrelerini vermeleri için “tecavüz, infaz ve aile üyelerinin tutuklanmasıyla” tehdit edildiğini söyledi.
Bu aksiyoncu, Eylül’de ayında 300 kadar protestocuyla Bir arada bir depoda gözaltına alınmıştı. Daha sonra “itiraf” imzalamaya zorlandılar.
Getty Images Dini lider Ayetullah Ali Hamaney, hareketlerin gerisinde ABD ve müttefiklerinin olduğunu söylüyor. İran yargısı ayrıyeten, vefat cezasına çarptırılan bir gencin suçluluğunu “kanıtlamak” için, Instagram kıssalarının ve internet üzerinden diyaloglarının kelamda ekran imajlarını yayımladı.
19 yaşındaki Muhammed Boroughani, bir polisi bıçaklamak ve halkı hareketlere katılmaya teşvik etmekten, “Tanrı’ya karşı düşmanlık” suçlamasıyla karşı karşıya kaldı.
Ocak ayında halk, toplumsal medyada örgütlenip, yattığı hapishanenin önünde aksiyonlar yapınca, evrakı tekrar incelenmek üzere Yüksek Mahkeme’ye Geri gönderildi.
Harvard Üniversitesi’nde teknoloji, hukuk ve insan hakları araştırmacısı olan Afsaneh Rigot, cep telefonlarının “suç mahalline” dönüştüğünü söylüyor.
Rigot, 10 yıldır Orta şark ve şimal Afrika’da LGBTQ’ların kovuşturulmasında dijital ispatların kullanılmasını inceliyor.
“Bu taktiği, Özellikle baskıcı ülkelerde devlet ve kolluk güçlerinin niyet, Anlatım ve hatta kimlik hatalarını kovuşturmada kullandığını görüyoruz” diyor.
Rigot, fotoğraf, görüntü ve hatta uygulamalar üzere “sıklıkla Yasa dışı” yollardan elde edilen dijital ispatların, somut kanıtlar olarak görüldüğünü vurguluyor.
Daha sonra da, birinin internet geçmişi en güzel ihtimalle ikinci derece İspat olabilecekken, göstermelik davalarda rejimin tezlerinin desteklenmesinde kullanıldığını belirtiyor.
İran makamları, aksiyoncuları infaz etmeye başladıktan bu yana, sokak şovları daha az görülmeye başlanırken, aksiyonların merkez üssü cenazelere kaydı.
“LBGTQ’ları, kanıyı ve direnişi hata kabul eden yerlerde masumiyet karinesi diye bir şey yok”
Hedef gözeten aramalar
Elektronik aygıtlara arama müsaadesi olmadan ve yasal prosedürlere uyulmadan el konuluyor.
Tahran’da bir gazetecinin konutu geçen Ekim’de 10 kadar İstihbarat Bakanlığı görevlisince basıldı. Gözaltına alındı ve haftalarca tutuldu. Lakin bu baskından etkilenen bir Biricik o değildi.
Sivil vazifeliler, 40 yaşın altındaki herkesin telefonuna el koydu ve aygıtları aradı.
Baskında bulunan gençlerden birisi, BBC’ye yaptığı açıklamada, WhatsApp, Telefram ve Instagram’daki konuşmalarının incelendiğini, toplumsal medya paylaşımlarına da bakıldığını, fakat asıl olarak fotoğraf galerisine odaklanıldığını anlattı:
“Görevlilerden biri, aile fotoğraflarımdan birindeki bir bayanın ‘alışılmadık’ giysisini sordu.
“Görevliyle, bunun mahrem aile fotoğraflarım olduğunu söyleyip, tartışmaya başlayınca, grubun önderi müdahale etti ve ‘Sadece protesto fotoğraflarına bak! Ferdî fotoğraflara bakma’ dedi
“Tek istedikleri, dünyanın protestoların görüntü kayıtlarını görmemesiydi.”
Getty Images bütün toplumsal medya platformları İran’da yasaklı. İran’da rejimin medya üzerinde de Fazla kuvvetli bir kontrolü var.
Tüm kanallar devlet tarafından Denetim ediliyor ve devlet takviyeli gazeteler resmi argümanları tekrarlıyor.
Devlet ayrıyeten, hükümetin siyasetlerini eleştiren yayınları susturmak için, yasakları, tehditleri ve gözaltıları da kullanıyor.
Konvansiyonel medya susturulduğu için, birçok İranlı haber almak için ülkeye yayın yapan uydu kanallarını ve interneti kullanıyor. İran hükümetinin bilgilerine nazaran, interneti en Fazla kısıtlayan ülkelerden biri olsa da 84 milyonluk nüfusun % 70’i internet kullanıyor.
Ülkede bütün tanınan toplumsal medya platformları ve iletileşme uygulamaları yasaklı.
Bu kısıtlamaları aşmak için beşerler VPN kullanıyor ve devlet bu sistemleri de amaç alıyor.
Afsaneh Rigot, bunların hiç birinin yeni olmadığını söylese de, kaybedilebileceklerin büyüklüğüne dikkat çekiyor ve “Otoriter bir idarenin elinde dijital deliller Fazla tehlikeli bir silahtır” diyor.
Yorum Yok