Mahmut Hamsici | BBC Türkçe
Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) genel Lideri Hüseyin Baş, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakatını imzalayan muhalefet partisi önderlerinin oluşturduğu “Altılı Masa”ya katılmak istediklerini açıkladı.
İYİ Parti genel Lideri Meral Akşener, bu İzah akabinde Baş’la bir görüşme yaptı ve BTP’nin iştiraki talebini, masadaki öteki partilere ileteceklerini belirtti.
Altı partinin 14 Kasım’daki toplantısında BTP’nin durumuyla ilgili karar verilmesi bekleniyor.
BTP; geçmişi, örgütsel yapısı ve savunduğu siyasetler açısından kendine has bir sağ parti.
Partinin en Kıymetli özelliklerinden biri ise köklerinin dini bir oluşuma dayanması.
Geçmişten bugüne BTP’yi ve bağlantılı olduğu dini çevreyi inceledik.
Kökleri Kadirilik irtibatlı dini oluşuma dayanıyor
BTP, Ağustos 2001’de kurulan eşitlik ve Kalkınma Partisi’nden (AKP) tam bir ay sonra, Haydar baş tarafından kuruldu.
Ancak BTP’yi oluşturan etrafın varlığı, daha eskiye uzanıyor.
2019 yılında ortaya çıkan, Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin olduğu argüman edilen, resmi görevlilerin bugüne kadar yalanlamadığı Dini-sosyal Teşekküller, Klâsik Dini-Kültürel Oluşumlar ve Yeni Dini Yönelişler isimli gizli raporda bu oluşuma da yer veriliyor.
Raporda, Klâsik Dini-Kültürel Oluşumlar (Tarikatlar) kategorisinin altında “Nakşibendiler, Halvetiler, Rifailer, Kadiriler” başlıkları yer alıyor.
Kadiriler başlığında ise Haydar Baş’tan bahsediliyor.
Raporda, “iddiaya nazaran Baş’ın, Kadiri piri Mustafa Hayri Öğüt’ün 1979’da vefatının akabinde onun yerine geçtiği, Kadiriliğin bir kolu olan bu teşekkülün onunla Birlikte ‘İcmalciler’ yahut ‘Haydar baş Grubu’ olarak tanındığı” yazıyor.
Haydar baş ile İç içe geçmiş grup
Grup için İcmalciler tarifinin kullanılmasının nedeni, bu etrafın İcmal Yayınevi ve İcmal mecmuasının sahibi olması.
Bu oluşum, Haydar baş ismiyle de özdeşlemiş durumda.
1949’da doğup 2020’de hayatını yitiren Baş; Trabzonlu bir siyasetçi, akademisyen, Amel insanı ve yazardı.
Adına açılan sitede 1970 yılında Kayseri Erciyes Üniversitesi Yüksek İslam Enstitüsü’nden mezun olduğu belirtiliyor.
Bu sitede Baş’ın yıllarca misyon yaptığı Azerbaycan’daki Bakü Devlet Üniversitesi’nden profesörlük unvanı aldığı da öne sürülüyor lakin bu unvanın ilerleyen yıllarca dava ve inceleme konusu olduğu ve Yükseköğretim Heyeti tarafından onaylanmadığı biliniyor.
Baş, 1970’lerin ikinci yarısında bir devir, Necmettin Erbakan liderliğindeki ulusal Selamet Partisi (MSP) içinde çalışma yürüttü.
Ancak MSP’de uzun müddet kalmadı.
Gazeteci Ruşen Çakır, 1990 yılında yayımlanan Ayet ve Slogan isimli kitabında bu etrafın çıkardığı İcmal ve Öğüt mecmualarında Haydar Baş’ın ağır olarak yüceltildiğine dikkat çekiyor.
Baş’ın kümesinin, 1990’lı yıllarda Gerçek Yol Partisi başta olmak üzere daha Fazla merkez sağ partilerle alaka içinde olduğu anlaşılıyor.
Ruşen Çakır, Öğüt dergisinin sert bir anti-komünist çizgisi olduğunu, bu etrafın o yıllarda bütün İslami bölümleri kucaklamaya çalıştığını fakat daha Fazla milliyetçi-muhafazakâr siyasetlere meylettiğini yazıyor.
Çakır, kitabında “grubun gittikçe sağ siyasete eklemlendiğini ve devletten Fazla devletçi siyasetler benimsediği” görüşünü paylaşıyor.
Trabzon merkezli kümenin şirket, vakıf, hastane ve medya kuruluşları Mevcut
Trabzon, bu Etraf açısından dini alandaki çalışmalar kadar sonrasında kurulan parti açısından da kritik bir pozisyonda oldu.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin olduğu tez edilen raporda, “Baş ve kümesinin, dini, ilmi ve siyasi görüşlerinin, daha Fazla Trabzon merkez olmak üzere yurdun değişik yerlerinde kurulmuş olan İlmi Araştırmalar Vakfı (İAV), mecmualar, gazete, radyo-TV, internet siteleri ve BTP’nin siyasi faaliyetleri üzerinden muhatap kitleyle paylaşıldığı” belirtiliyor.
Raporda; İAV dışında özel Meltem Kolejleri, özel Meltem Hastaneleri, özel Meltem Diş Poliklinikleri’nin kümeyle temaslı olduğu belirtiliyor.
Yayıncılık alanında ise Yeni İleti Gazetesi, Meltem Radyo-TV, Mesaj TV, Kadırga TV, Sıhhat TV, Köy TV, Av TV ve Kanal 99’nun kümenin elinde olduğu Anlatım ediliyor.
Raporda, baş ve kümesinin farklı kesimlerdeki şirketlerinden de bahsediliyor.
Bu şirketlerin bilgileri Haydar Baş’ın internet sitesindeki özgeçmişinde de yer alıyor.
Sitede Haydar Baş’ın; BAŞ Şirketler Kümesi, BAŞ çelik fabrikaları, BAŞ Ticaret A.Ş. ve BAŞ Isı Sanayii’nin kurucusu olduğu aktarılıyor.
BTP ilişkili medyaya bakıldığında sık sık bu şirketlerin reklamlarına rastlanıyor.
Şiiliğe yaklaşımı dikkat çeken Sünni yapı
Baş’ın kümesinin Sünni Tasavvuf kökenli olmakla Bir arada Şiilik ve Aleviliğe yönelik olarak, gibisi dini oluşumlara kıyasla farklı bir yaklaşım sergilediği görülüyor.
Diyanet İşleri’ne ilişkin olduğu sav edilen raporda da buna dikkat çekilmiş.
Raporda, “Başlangıç itibariyle, Kadiri-tasavvufi çizgide bir din anlayışına sahip olduğu izlenimi veren Baş’ın, Özellikle nihayet devirde yazdığı yapıtlarda, yazılı ve görsel medyaya yansıyan görüşlerinde Şii vurgulu telaffuzların ön plana çıktığının gözlemlendiği” tespiti yapılıyor.
Baş’ın, “bazı yapıtlarında ve Özellikle de medyaya yansıyan konuşmalarında Hz. Ali dışındaki haliflerin hilafetinin sorgulandığı, tasavvufi birtakım kavramların istismar edildiği” eleştirisi de yer alıyor raporda.
Atatürkçü telaffuz
Ne baş ne de BTP yöneticileri, yıllar içinde dışarıdan kendileri için kullanılan tarikat ya da cemaat üzere kavramları kabul etti.
2000’li yıllardaki siyasi çalışmalarına baktığımızda ise baş ve BTP’nin söylemlerinde Atatürkçülüğün öne çıktığı görülüyor.
Baş’ın kitapları ortasında “Hoş Geldin Atatürk” isimli bir yapıtı de bulunuyor.
Kitabın 2017’de basılmasını takip eden süreçte Türkiye çapında ‘Atatürk Vatandır’ başlıklı sempozyumlar da gerçekleştirilmişti.
Parti, iktisat alanında baş tarafından formüle edilen, ulusal iktisat Modeli (MEM) isimli bir programı savunuyor.
Parti temaslı Yeni Mesaj gazetesinin kimi müelliflerinin, bu model için geçmişte “Haydarizm” kavramını kullandıkları da görülüyor.
Dış siyasette bağımsızlık vurgusu yapan parti, Ankara’nın Suriye siyasetini eleştiriyor ve Devlet Lideri Beşar Esad ile görüşülmesini gerçek buluyor.
Parti ne kadar faal?
BTP’nin katıldığı birinci seçim, tıpkı AKP üzere 3 Kasım 2002 seçimleri oldu.
Hiçbir genel seçimde barajı geçemeyen BTP, ülke çapındaki bütün seçimlerde yüzde 1’in altında oy aldı.
Partinin katıldığı seçimlerde ulaştığı oy oranları şöyle:
- 3 Kasım 2002 genel Seçimleri: % 0.48
- 28 Mart 2004 Lokal Seçimleri: % 0.47
- 22 Temmuz 2007 genel Seçimleri: % 0.52
- 29 Mart 2009 Lokal Seçimleri: % 0.24
- 12 Haziran 2011 genel Seçimleri: % 0.65 (Demokrat Parti ittifakı ile)
- 30 Mart 2014 Mahallî Seçimleri: % 0.24
- 7 Haziran 2015 genel Seçimleri: % 0.21
- 1 Kasım 2015 genel Seçimleri: % 0.10
- 31 Mart 2019 Lokal Seçimleri: % 0.36
Partinin, kampanya sırasında en Çok görünür olduğu seçimlerden biri, “İş, Aş, Bu Sefer Haydar Baş” sloganının kullandığı 2007 seçimleri oldu.
BTP, 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde; Cumhuriyet Kamu Partisi, Milliyetçi devinim Partsi, Demokratik Sol Parti ve Demokrat Parti ile Birlikte Ekmeleddin İhsanoğlu’nu destekledi.
Yargıtay’ın sitesindeki bilgilere nazaran 12 Mayıs 2022 tarihi prestijiyle BTP’nin Üye sayısı 10 bin 89.
Yüksek Seçim Kurulu’nun internet sitesinde yer alan, nihayet olarak 3 Temmuz’da güncellenmiş olan, siyasi partilerin teşkilatlanmış Vilayet sayıları grafiğinde BTP, 56 vilayetteki Örgüt sayısıyla sekizinci sırada yer alıyor.
Referandum ve 2018 seçimlerindeki tavrı
BTP, yıllarca AKP hükümetine muhalif bir çizgi izledi.
Bununla Birlikte partinin 16 Nisan 2017’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi referandumu ve 24 Haziran 2018 seçimlerindeki hali dikkat cazibeli bulundu.
Parti, 2017’deki referandumu öncesinde, tabanını “Evet” yahut “Hayır” hali konusunda özgür bıraktı.
O Devre BTP genel reis Yardımcısı Abdullah Terzi tarafından bahisle ilgili yapılan açıklamada, hükümetin birtakım siyasetlerine Olumlu yaklaşıldığı Anlatım edildi.
Açıklamada, “Çevremizde oluşan Hariç tehdit alanları ve içte başta Fetö olmak üzere terör örgütleri ile oluşturulmak istenen kaos ortamına karşılık, Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Tek Devlet, Biricik Millet, Biricik Vatan, Biricik Bayrak’ vurgusu Değerli bir farkındalık oluşturmuş, ulusal kavramların ve kıymetlerin öne çıkartılması ile ulusal menfaatler yerli yerine oturtulmuş, ulusal bir duruş ve ulusal bir ruh temin edilmeye çalışılmıştır” sözleri yer aldı.
BTP, referandum sonrası birinci seçim olan 24 Haziran 2018’deki seçimlerine ise katılmadı.
2018 yılı tıpkı vakitte, diğerine ilişkin mal varlığını zorla üzerine geçirdiği teziyle hakkında açılan bir dava kapsamında Haydar Baş’ın mal varlıklarına Tedbir konduğu ve kendisine Yurt dışına çıkış yasağı getirildiği bir yıldı.
31 yaşındaki yeni genel reis
Partililerin ortasında “Üstad” lakabıyla bilinen Haydar Baş, 2020 yılında koronavirüs nedeniyle hayatını kaybettti.
Aynı Yıl düzenlenen inanılmaz parti kongresinde, genel başkanlığa Haydar Baş’ın oğlu Hüseyin baş seçildi.
Partinin sitesinde, Baş’ın üniversitede hukuk eğitimi gördüğü ve yıllardır parti çalışmaları içinde yer aldığı yazıyor.
31 yaşındaki Baş, vazifeye gelmesinden bu yana yaptığı kimi çıkışlarla Özellikle toplumsal medyada dikkat çekti.
Şubat ayında, partisinin gençlik şöleninde sahneye çıkıp, “Çıkarın telefonları” deyip Duman kümesinin “Senden Daha Güzel” müziğini söylemesi Fazla konuşuldu.
Baş’ın “Diyanet’in başında biz Alevi birini getirelim. Ne Mevcut ki?” açıklaması da gündem oldu.
Twitter’dan Counter Strike isimli bilgisayar oyununu oynadığı bir görüntü paylaşması ve videoya “Kavgaya gerek yok. Gerilim atmaya birebir” notunu düşmesi de toplumsal medyada konuşulan paylaşımlardan biri oldu.
Çıkar cep telefonunu deyince
BTP Gençlik 😎 pic.twitter.com/Fv9kUi8ka6— Hüseyin Baş (@huseyinbas_BTP) February 15, 2022
Parti 2023 seçimlerinde ne yapacak?
Geçtiğimiz günlerde Hüseyin Baş’ın “Altılı Masa”da yer almak istediklerini açıklaması akabinde GÜZEL Parti genel Lideri Akşener, baş ile biraya geldi.
Görüşme akabinde konuşan Akşener, “Ayın 14’ünde yapacağımız Altılı Masa toplantısında Baş’ın yaptığı çağrıyı kendisi ismine Teklif edeceğim” dedi.
Bunun üzerine “Altılı Masa” içinde bir münakaşa başladığı argüman edildi.
Son olarak Baş’tan ise “Artık saygıdeğer genel liderlerin vereceği karar. Sonucu benim siyasetimi etkilemez” açıklaması geldi.
Şimdi, Altılı Masa’nın 14 Kasım’daki kararı bekleniyor.
Yorum Yok