İktidara yakınlığıyla bilinen Kanal 7 televizyonunun muhabirlerinden Meryem Nas Mercan, Beşiktaş‘ta sokak röportajı sırasında mikrofon uzattığı Aylin A. isimli yurttaş tarafından reaksiyonla karşılanmıştı. Yansısı sırasında Mercan’a “Kafan hava alsın sonra konuş” dediği argüman edilen Aylin A., muhabirin şikayeti üzerine süratle gözaltına alındı.
Emniyetteki süreçlerinin akabinde Çağlayan’da bulunan İstanbul eşitlik Sarayı’na sevk edilen ve buradaki savcılıkta sözü alınan Aylin A., buradaki süreçlerinin akabinde ‘hakaret’ cürmünden isimli Denetim talebiyle Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildi.
Hakimlikçe Aylin A. haftada bir Kez en yakın karakola imza atmak halinde isimli Denetim kuralıyla hür bırakıldı.
Kamuoyunda münakaşa yaratan bu Hadise üzerinde Avukat Turan Karakaş, Cumhuriyet‘e bir değerlendirmede bulundu.
Karakaş’ın değerlendirmesi şöyle:
DEMOKRASİ HUKUK DEVLETİ DEMEKTİR. BAKALIM DEMOKRASİMİZ NE DURUMDA!
Bir ülkede demokrasinin olup olmadığını gerçeklere, gerçek olaylara bakarak anlayabiliriz. Yol göstericimiz, bilimin gösterdiği gerçekler olmalıdır. Öbür seçenek yoktur. Yalancıların kelam ebelerinin pireyi Lama yaparak anlatanların tuzağına düşeriz. Bir sefer demokrasi gerçek temelinde yükselir. Palavraya dayalı demokrasi olmaz. Yozlaşma çürüme kokuşma olur.
Toplumsal durumumuzu gösteren üzerinde derin derin düşünülmesi gereken bir Hadise oldu.
OLAY ŞU:
Kanal 7 muhabiri başörtülü bayana (Meryem Nas Mercan) bir Öbür bayan, “Kafan hava alsın sonra konuş” dediği savıyla gözaltına alındı.
Beşiktaş’ta geçtiğimiz günlerde bir manavda fiyatlarla ilgili haber yapan Kanal 7 muhabiri Meryem Nas Mercan, müşterilerle röportaj yapmak istedi.
Bir bayan müşteriye mikrofon uzatan muhabir itirazla karşılaştı. İsminin Aylin A. olduğu öğrenilen müşteri, Meryem Nas Mercan’a yönelik “Siz kimsiniz beni çekiyorsunuz sizi mahkemeye veririm, benden müsaade aldınız mı, sizi davalık edeceğim” biçiminde kelamlar sarf etti. Bunun üzerine muhabir röportaj yapmaktan vazgeçerken ortalarında münakaşa başladı.
Olayın özü, özeti şu : İsminin Aylin Büyükağa olduğu öğrenilen manav müşterisi, münakaşa sırasında Meryem Nas Mercan’a hitaben “Senin bence kafan hava alsın ondan sonra konuş, siz kimsiniz beni çekiyorsunuz sizi mahkemeye veririm, benden müsaade aldınız mı, sizi dava edeceğim” halinde kelamlar söyledi.
Bu kelamları söyledi diye polis bir yurttaşı karakola götürebilir mi? Götürebilirse hangi hukuk kurallarına dayanarak götürebilir? Pekala adliyeye sevk edildiğinde hangi kanıtlara nazaran sorgulanacak? Kanıtlar açık:
-Tanıklar var.
-Kamera kayıtları var.
Yani “Kafan alsın sonra konuş” kelamından Öbür bir Laf ve aksiyon yok. Hepsi bu kadar.
Şimdi yasal duruma bakalım: Baştan söyleyeyim. Türkiye Cumhuriyeti hukukunda KAFAN HAVA ALSIN SONRA KONUŞ, kelamını kabahat sayan bir Yasa hususu yok.
5237 sayılı TCK’nun 216. hususunda yer Meydan dini kıymetleri aşağılama kabahati ile de bu kelamların bir ilgisi yok. Unsurda halkın bir kısmının benimsediği dini bedelleri alenen aşağılayan kişinin, fiilin halk barışını bozmaya elverişli olması halinde altı aydan bir yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılacağı öngörülmüştür. Bu türlü bir şey yok. Uzaktan yakından da ilgisi yok.
ŞEREFE KARŞI HATALARLA DA HİÇBİR İLGİSİ YOK
TCK’nın İkinci Kitabı’nın Şahıslara Karşı Hatalar başlıklı ikinci Kısmının sekizinci kısmında, 125-131. hususlar ortasında düzenlenmiştir. Gurur, kişinin cemiyet içindeki saygınlığını Anlatım eder. Hakaret ise, bireyleri cemiyet içinde aşağılamak, rencide etmek, Ufak düşürmektir.
2559 sayılı ve 4/7/1934 tarihli kanun “POLİS GÖREV VE SALAHİYET KANUNU VE YÖNETMELİĞİ AÇISINDAN DA DEĞERLİ HAKSIZLIKLAR BULUNMAKTADIR”
Polis, halk tertibini şahıs, tasarruf güvenliğini sağlar. Halkın ırz, can ve malını korur. Yardım isteyenlertle yardıma muhtaç çocuk, alil ve acizlere yardım eder. -Madde 1- Polis, durdurduğu şahıs üzerinde yahut aracında silah yahut tehlike oluşturan öteki bir eşyanın bulunduğu konusunda kâfi kuşkunun varlığı halinde, kendisine yahut diğerlerine ziyan verilmesini önlemek hedefine yönelik Gerekli önlemleri alabilir. Bu maksatla kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması yahut aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeye kısımlarının açılması istenemez. (Ek cümleler: 27/3/2015-6638/1 md.) Lakin el ile dıştan Denetim hariç, (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 4/5/2017 tarihli ve E.:2015/41, K: 2017/98 sayılı Kararı ile)(2) (…) Kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde vazifeli hakimin onayına sunulur. Bu fıkra kapsamında yapılan araç ortalarına ait olarak şahsa, arama münasebetini de içeren bir evrak verilir.
Polis, tehlikenin yahut kabahat işlenmesinin önlenmesi hedefiyle yoluna nazaran verilmiş Sulh ceza yargıcının kararı yahut bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki amirin vereceği yazılı buyrukla; bireylerin üstlerini, araçlarını, Özel kağıtlarını ve eşyasını arar; alınması gereken önlemleri alır, cürüm kanıtlarını muhafaza altına alarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu kararlarına nazaran Gerekli süreçleri yapar. Unsur 9-
Polis,
A) Suçüstü halinde yahut gecikmesinde sakınca bulunan öbür hallerde hata işlendiğinde yahut suça teşebbüs edildiğine dair haklarına Güçlü iz, eser, emare yahut kanıt bulunan şüphelileri,
Yakalanan şahıslara, yakalama sebebi herhalde yazılı ve bunun Muhtemel olmaması halinde kelamlı olarak derhal; toplu hatalarda ise en geç bu bireyler Yargıç huzuruna çıkarılıncaya kadar bildirilir.
Bir cürüm işlendiği yahut işlenmekte olduğu bilgisini edinen polis, Hadise yerinin korunması, kanıtların tespiti, kaybolmaması ya da bozulmaması için Çabuk önlemleri aldıktan sonra el koyduğu olayları, yakalanan şahıslar ile uygulanan önlemleri derhal Cumhuriyet savcısına bildirir ve Cumhuriyet savcısının buyruğu doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma süreçlerini yapar. (Madde 13-)
“Hakaret” sayılmayan sözler nelerdir?
Beddua niteliğindeki sözler. Örneğin, “Allah senin belanı versin”, “Allah senin canını alsın”, “ İlah seni bildiği üzere yapsın”, ” Yarını göremezsin inşallah” biçimindeki kelamlar beddua niteliğinde kelamlar olup hakaret hatasını oluşturmaz.
Eleştiri yahut ağır tenkit niteliğinde söz ve kelamlar. Örneğin, “dinsiz”, “imansız”, biçimindeki kelamlar tenkit mahiyetindedir.
Kaba hitap ve nezaket dışı söz ve kelamlar. Örneğin, bir kimseye yönelik “bilgisiz”, “terbiyesiz” , “tecrübesiz” , “siz kimsiniz lan”, “çemkirme” formundaki kelamlar kaba Laf ve hitap mahiyetinde olup hakaret kabahatini oluşturmaz.
Salt rahatsız edici söz ve kelamlar. Örneğin, “zavallı insansın”, “iki ruhlusun”, “doktora git sen ne karışıyorsun lan”, “siz çetesiniz” formundaki kelamlar rahatsız edici nitelikte olup hakaret hatasını oluşturmaz”
“Kanunilik” unsuru bakımından (İHAS m.7; Anayasa m.38)
“Suçta ve cezada kanunilik” unsuru: Hangi aksiyonların yasaklandığı ve bu yasak hareketlere verilecek cezaların hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak biçimde kanunda gösterilmesi zaruridir. Ceza kuralının açık, anlaşılır ve sonlarının muhakkak, yani öngörülebilir olması gerekmektedir. TCK m.216/3’ün Fazla geniş yorumlanması suretiyle, aşağılama içermeyen veya halk barışını tehlikeye düşürdüğü somut biçimde ortaya koyulamayan tabirler nedeniyle şahısların ceza yaptırımına tabi tutulması sözkonusu unsurun YOK SAYILMASIDIR. Hatırlatmak gerekir ki, Venedik Komitesi 15.03.2016 tarihli Raporunda, TCK m.216/3’ten açılan halk davalarının sayısında artış yaşandığını, “aşağılama” fiilinin Ulusal yargı organlarınca geniş yorumlandığını, Ulusal kanunların sırf halk tertibini şuurlu ve Önemli biçimde bozan ve şiddete Davet yapan yahut dinî nefreti yayan tabirleri cezalandırması gerektiğini belirtmiştir. Komite, TCK m.216’nın büsbütün gözden geçirilmesini ve cürümlerin hudutlarının daha bariz hale getirilmesini tavsiye etmiştir (CDL-AD(2016)002, § 42-48).
Sonuç
“TCK m.216/3 halkın bir bölümünün benimsediği dini bedellerin alenen aşağılanmasını fiilin halk barışını bozmaya elverişli olması şartı olayımızda bulunmamaktadır. Uygulamada, “aşağılama” olarak nitelendirilmesi Mümkün olmayan ve halk barışını tehlikeye düşürdüğü gösterilmeyen niyet açıklamaları münasebet gösterilerek soruşturma açılamaz. Halkın bir bölümü tarafından beğenilen karşılanmadığı kabul edilse dahi, bu Cin görüşler anayasal muhafazadan yararlanamaz. Fikir, din, vicdan ve Anlatım özgürlükleri herkes için eşit kıymettedir. Halkın çoğunluğu tarafından benimsenen inanç ve kanılar karşısında, azınlıkta kalan görüşlerin ceza tehdidi altında bırakılması demokratik ve laik bir hukuk devleti prensibi ile bağdaşamaz.
Aylin A.’ya yapılan polis süreci hukuka alışılmamıştır.
Aylin A’ nın söylediği kelamı cezalandıran hiç Yasa unsuru hukukumuzda yoktur.
Yapılan hukuk devleti prensibine alışılmamıştır.
Yorum Yok