Yorgunluk sıklıkla yaşadığımız bir histir. Bir müddet boyunca – fizikî yahut zihinsel – muhakkak aktiviteler yaptığımızda yahut ağır duygusal durumlar yaşadıktan sonra kendimizi yorgun, hatta tahminen de bitkin hissedebiliriz.
Yorgunluk fizikî, zihinsel yahut duygusal çalışmadan sonra Sıkıntı eksikliği olarak tanımlanabilir. Her halükarda, yorgunluğun davranışlarımız üzerinde garip tesirleri vardır ve bu da özdenetim sağlamada Aka zorluklarla sonuçlanır.
Bu, çocuklarda Fazla daha besbellidir, zira yorucu bir faaliyetten sonra ya da can külfetinin bir sonucu olarak yorgun olduklarında, bizi rahatsız edecek formda “Yanlış davranmaya” eğilimlidirler. Pekala lakin neden?
BEYİN Denetim KULESİNDEKİ ARIZALAR
Beynin nasıl çalıştığından bahsederek başlayalım. Beyin, bütün davranışlarımızın üretildiği ve yönetildiği niyet organıdır. Farklı alanlarının her biri, organın genel işleyişi içinde makul vazifeleri yerine getirir.
Davranışsal denetim, Özellikle prefrontal korteks ismi verilen bir Meydan tarafından gerçekleştirilir. Beynin en ön kısmında, alnın Çabucak gerisinde, nöronların en yüzeysel katmanlarında yer alır.
Prefrontal korteks, yürütücü işlevler ismi altında nitelendirilen karmaşık bilişsel misyonları yönetmekten sorumludur. Tıpkı havaalanı Denetim kuleleri üzere davranışlarımızı Denetim etmemize Yardımcı olur. Yürütücü fonksiyonlar, yansıtma ve planlama, muhakemeye dayalı kararlar Eda ve duygusal durumumuzu rasyonelleştirme ve yönetme marifetini içerir.
Bu kümeye ayrıyeten bir lisanı manaya, okuma, matematiksel marifetler, öğrenme yahut akıl yürütme üzere karmaşık bilişsel görevlerin performansı için bilgileri depolamamıza ve süreksiz olarak işlememize müsaade veren süreçler kümesi olan çalışma belleği de dahildir.
Peki Tüm bunların yorgunlukla ne ilgisi var? Yetişkinlerin ve çocukların davranışlarını nasıl etkiliyor?
Oldukça kolay. Çok Aka bir beyne sahip olmakla övünmek istesek de, gerçek şu ki beyin, bedenimizin Yekün kütlesinin sadece %2 yahut 3’ünü temsil ediyor. Ve bütün beynin gücünü en Fazla tüketen kısım tam olarak prefrontal kortekstir.
Enerjimiz azaldığında, ortalığı karıştırmamız daha mümkündür.
Yorgun olduğumuzda, metabolizmamız kullanılabilir enerjiyi dağıtma eğilimindedir. Böylelikle prefrontal korteksin fonksiyonlarını azamî verimlilikle yerine getirmesi için var olan güç azalır.
Başka bir deyişle, prefrontal korteksin çalışması için daha az yakıtı olduğu için düşünmeyi, planlamayı, karar vermeyi, hisleri yönetmeyi, bilgiyi saklamayı ve işlemeyi tam olarak beceremiyoruz. Sonuç olarak, kendi davranışlarımızı Denetim etme yeteneğimizi kaybederiz.
Bu yüzden yorgun olduğumuzda, söylemememiz gereken, değer verdiğimiz insanları incitebileceğini bildiğimiz şeyleri söyleme eğilimindeyiz. Zira yönetici fonksiyonlarımız tam olarak çalışmıyor.
Ve birebir şey çocukların da başına geliyor. Yapamayacakları yahut yapmalarına müsaade vermediğimiz şeyleri bilmelerine Karşın (ki çok yeterli biliyorlar), “yaramazlık” yapma ihtimalleri artıyor.
YARATICILIK DA ARTIYOR
Ve Enteresan bir gerçek: Yorgun olmanın düzgün bir yanı var. Yorucu bir aktiflik gerçekleştirdikten sonra, daha yaratıcı olma eğilimindeyiz zira özdenetim başarısız olduğunda, fikirlerimiz filtresiz yahut daha az şuurlu olarak ortaya çıkıyor.
Yorum Yok