Türkiye’yi sarsan zelzele felaketi sonrası yıkıntı altında kalan vatandaşları arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyorken zelzele korkusu toplumu tekrar tesiri aldına aldı.
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, zelzele endişesinin nasıl oluştuğu ve tesirleri hakkında değerlendirmelerde bulundu, uğraş etme teknikleri ile ilgili tavsiyelerini paylaştı.
‘DEPREM FOBİSİ’ NEDİR?
Deprem kaygısının ‘Seismophobia’ olarak isimlendirildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Deprem korkusu, Yunanca kökenli ‘seismo’ (deprem) ve “phobia” (fobi) sözlerinin birleşimi ile oluşan ‘Deprem fobisi’ olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz ‘seismophobia’ sözü ile Anlatım ediliyor. zelzele fobisi, öteki fobilerin aksisi olarak kişinin kendisinin tehlikeyle karşı karşıya olduğu bir sıkıntıyla değil; ailesi, yakın etrafı, hatta dünyayı içerisine Meydan felaket senaryolarıyla tetikleniyor. Öbür bir manada vefat ve kaybetme korkusu da denebilir. Aslında sarsıntının kendisinden değil potansiyel sonuçlarından, ölmekten ve sevdiklerimizi kaybetme ihtimalinden Dolayı dehşete kapılıyoruz. ‘Seismophobia’ en Fazla da belirsizlikle tetikleniyor. Çünkü sarsıntının ne vakit, nerede ve ne şiddetle olacağını kestiremiyoruz ve sonuçları kaçınılmaz” dedi.
İNSAN BEYNİNDE ‘SAVAŞ YA DA KAÇ’ YANSISI OLUŞUYOR
Depremin beklenmedik ve Birden bir Hadise olduğunu hatırlatan Merve Umay Candaş Demir, “Deprem bilindiği üzere insan hayatını tehdit ediyor. Bunun gibi olaylar karşısında insan beyni ‘Savaş ya da kaç’ reaksiyonu veriyor. Tehlikeden kurtulmak için kalp atımı ve Nefes alıp Eda suratının artması, Kas gerginliği, kaygı, şaşkınlık içinde olanlara inanamama hali, uyuşma hissi, terleme, titreme ve bulantı bulguları ortaya çıkabilir. Tehdit ortadan kalktıktan sonra ise yaşanan zahmetli sürecin, insanın his, fikir dünyasına baş edebilme sorunu ortaya çıkıyor” tabirlerini kullandı.
DEPREM SONRASI TRAVMA
Deprem sonrası ruhsal yansılar ortasında endişe, konfüzyon, üzüntü, suçluluk ve Öfke üzere pek Fazla kuvvetli zihinsel ve duygusal durumlara rastlandığını belirten Merve Umay Candaş Demir, “Devam eden süreçte uyku ve konsantrasyon problemleri ortaya çıkabilir. Yaşananlar zihinde Daimi olarak canlanabilir. İnsanların Aka çoğunluğu, zelzele tecrübesinden Evvel dünyayı inançlı bir yer olarak kabul eder ve yakınlarındaki insanların apansız ölebileceği fikrini taşımazlar. Bu Fazla sarsıcı bir travmayla karşılaşmamış olmalarından kaynaklanır. Bu inanç, ömür boyunca yavaş yavaş inşa edildiğinden, ortaya çıkan Birden değişime tıpkı süratle Ahenk gösterebilmek insan ruh sıhhati için Fazla zordur. zelzele sonrası ortaya çıkan bu yeni gerçeklik, şuurda birbiriyle Zıt his durumları yaratır. Her Vakit yapılması gereken, birinci yaraların sarılmasından sonra, yaşanan trajik olayın kabullenilmesi, hayatın yine manalandırılması ve yaşamsal sorumluluklara kalınan yerden devam edilebilmesidir” dedi.
DEPREMZEDELERE NASIL DAVRANILMALI?
İnsanların travmayla başa çıkmalarına Yardımcı olacak pek Fazla farklı, bireyden şahsa değişen metot olduğunu belirten Merve Umay Candaş Demir, şunları söyledi:
“Depremin Çabucak sonrasında yapılacak ruhsal dayanakta bireye, yaşadıklarını ve hislerini rahatça Anlatım imkanı vermek, zihinsel ve bedensel rahatlığa İmkan sağlamak birincil mevzudur. Sonrasında travmanın yaratabileceği duygusal problemler konusunda aydınlatıcı bilgiler sunmak Değerli yer meblağ. Zelzelesi yaşayan şahıs Şayet bu tecrübesi ile ilgili konuşmak istemezse buna zorlanmamalıdır. Kendisinin istediği, Amade olduğunu düşündüğü bir vakitte his ve tecrübesini paylaşabileceğini bildirmek, kişiyi rahatlatacaktır. Konuşulduğunda kişinin yaşadıklarını değersizleştiren ve hisleri bastırmaya yönelten yorumlardan katiyen kaçınılmalıdır. Bu noktada travma, kişinin ömrüne tekrar devam etme konusundaki motivasyonunu kırmış olsa da çabalamanın ehemmiyetinin kavranması, ruhsal düzgünlük hali açısından Fazla değerlidir. zelzele sonrası Yas kaçınılmaz olabilir. Ancak her travmatik Hadise üzere bu olayın da giderek tesirini kaybetmeye başlayacağı gerçeği vurgulanmalı.”
BU TEKLİFLER TRAVMAYLA ÇABAYI KOLAYLAŞTIRIYOR
Travma sonrası gerilimin yol açabileceği dikkat sıkıntıları sebebiyle kaza yapma mümkünlüğü artmış olabileceğinden motorlu araç kullanma, Yemek pişirme yahut Öbür dikkat gereken aktivitelere bir mühlet Aralık verilebileceğini Anlatım eden Demir, tavsiyelerini şöyle sıraladı:
– İstikrarlı beslenme, uyuyabilme ve beynin oksijen kaynağını arttırmayı hedefleyen hafif idmanlar, his durum düzelmesinde Aka Ehemmiyet taşıyor,
– Travma tesiriyle ruhsal durumda meydana gelen korkuyu daha da arttıracak olan çay, kahve, kola ve sigara tüketimi kısıtlanmalı,
– Alkol ve uyuşturucu kullanımı ise kısa ve uzun vadede yeni meselelere yol açabileceğinden bunlardan olabildiğince kaçınılmalı,
– Rahatlatıcı müzik dinleme, soluk idmanları ve gevşeme çalışmaları, anksiyete ve depresyonu hafifletmede başvurulabilecek faydalı tekniklerdir.
– Günlük Ömür nizama koyulmalı. Ağır ve rutin çalışma hayatına dönülemese bile günlük aktivitelere Ufak küçük başlamak faydalı olacaktır.
– Kendisinden daha güç durumdaki insanlara Yardımcı olması önerilebilir. Bu durumda ruhsal olarak bireyde rahatlama olacağını söylemek mümkün.
– Bir günlük tutmak, his ve fikirleri dışa vurmak açısından değerlidir. Hadise anına zihinsel Geri dönüşler yaşamak ve uykuda kâbuslar görmek sık karşılaşılan durumlardandır lakin vakitle bu belirtiler de azalma görülecektir.
Bahsedilen usullerin denenmesine Karşın kişi, iki haftayı geçen bir müddetten sonra halâ Fazla ağır kaygı ve acı yaşıyorsa, günlük yaşama Geri dönmekte zorlanıyorsa, kendisine yahut etrafa ziyan Eda riski taşıyorsa profesyonel takviye alması fayda sağlayacaktır.
BİRKAÇ HAFTADA OLAĞAN HAYATA DÖNÜLEMİYORSA DİKKAT!
“Birkaç hafta içinde yeni duruma alışılıp hayata devam edilemezse, Akut Gerilim Bozukluğu ; dertli süreç, aylar ve kimi yıllar uzunluğu devam ederse Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) ismi verilen psikiyatrik rahatsızlıklar ortaya çıkabilir” ihtarında bulunan Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu tablosunda, travmatik olayın zihinde ve hayallerde canlanması, travmayı anımsatan uyaranlardan kaçınma, duygusal küntleşme, ümitsizlik, uyku bozuklukları, Öfke ve huzursuzluk semptomlarına rastlanır. Akut Gerilim Bozukluğu için bu semptomların 1 aydan kısa, TSSB için 1 aydan daha uzun müddet devam ediyor olması, toplumsal hayat, Amel ömrü ve öbür uğraşılarda Önemli bozulmalara yol açması kriterleri aranır” diye konuştu.
Yorum Yok