Hava durumunu ve iklimi modelleyen uzmanlar, mevsimsel rüzgarların ve okyanus akıntılarının şark ekvatoryal Pasifik Okyanusu’ndaki El Nino kalıplarını etkileyip Birleşik Devletler’deki ve kimi de dünya çapındaki hava durumunu nasıl değiştirdiğini daha evvelki çalışmalardan biliyor.
GÜNEŞ IŞIĞI EN YAKIN NOKTADA EN Irak NOKTAYA NAZARAN YÜZDE 7 DAHA YOĞUN
Fakat bilgisayarda yapılan yeni canlandırmalar, bölgedeki yıllık hava durumu döngülerine (özellikle de Güney Amerika kıyılarından ekvator boyunca batıya hakikat uzanan soğuk bir yüzey suyu uzantısına) taraf veren ögelerden birinin gözden kaçtığını gösteriyor: Dünya ve Güneş ortasındaki değişen uzaklığın…
Populer Science Türkçe’de yer Meydan içeriğe göre bu soğuk uzantı sonrasında ABD’nin Kalifornia eyaletinde, şimal Amerika’nın Aka bir kısmında ve sıklıkla da global çapta hava durumunu etkileyen El Nino-Güney Salınımı’na (ENSO) tesir ediyor.
Dünya ve Güneş ortasındaki uzaklık, Dünya’nın hafif eliptik yörüngede olması yüzünden Yıl boyunca yavaşça değişiyor. Şu Lahza en yakın uzaklığında olan Dünya, en Irak noktasına nazaran Güneş’e 4,8 milyon km kadar daha yakın. Bunun sonucunda Güneş ışığı, en yakın noktada en Irak noktaya nazaran %7 kadar daha ağır geliyor.
Berkeley – California Üniversitesi öncülüğünde yürütülen araştırmada, Güneş ile aramızdaki arada yıllık olarak meydana gelen hafif değişimin, bahsedilen soğuk uzantının yıllık döngüsünde Aka bir tesir bırakabileceği gösteriliyor. Bu durumun ise Dünya’nın eksen eğiminin mevsimler üzerinde oluşturduğu tesirden farklı olduğu belirtiliyor. Laf konusu tesirin, soğuk uzantının yıllık döngüsüne Sebep olduğu düşünülüyor.
Berkeley – California Üniversitesi coğrafya profesörü olan baş araştırmacı John Chiang, bu yıllık döngü devrinin eğiklikten kaynaklanması ve uzaklık tesirlerinin hafif halde farklı olması sebebiyle, birleşik tesirlerin vakitle değiştiğini söylüyor.
“İşin ilginci, bu orta tesirinden kaynaklı yıllık döngü eksen tesirinden biraz daha uzun; şu Lahza yaklaşık 25 dakika civarında. Hasebiyle yaklaşık 11.000 yıllık bir periyotta, bu iki yıllık döngü eş evrelikten evre dışına çıkıyor ve Sonuç olarak net mevsimsellik Kıymetli bir değişim geçiriyor” diyor Chiang.
Chiang her ne kadar ekvatoryal Pasifik üzerindeki tesiri şimdiye kadar bilinmese de orta tesirinin halihazırda iklim modelleriyle birleştirildiğini ve bulguların hava durumu kestirimlerini ya da iklim yansıtımlarını değiştirmeyeceğini belirtiyor. Ancak 22.000 yıllık evre döngüsü, uzun vadeli ve tarihi tesirler meydana getirmiş olabilir. mesela Dünya’nın yörüngesindeki yalpalamanın, buzul çağlarının vaktini etkilemiş olduğu biliniyor.
Bu orta tesiri ve 22.000 yıllık değişimi, Dünya’daki öbür hava sistemlerini de etkiliyor olabilir. Ekvatoryal Pasifik’ten çıkan ENSO da etkileniyor olabilir zira ENSO’nun işleyişi, soğuk uzantının mevsimsel döngüsüne yakından bağlı.
Yorum Yok