İran, Milletlerarası Atom Gücü Ajansı (UAEA) Yönetim Konseyinde ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya öncülüğünde alınan karara reaksiyon olarak Fordo’daki nükleer tesiste uranyumu yüzde 60 saflıkta zenginleştirmeye başladı.
İran devlet televizyonuna nazaran, İran, “UAEA ile kâfi Amel birliği yapmadığı” gerekçesiyle UAEA Yönetim Şurasında alınan aleyhte karara reaksiyon olarak yüksek seviyede uranyum zenginleştirmeye başladığını duyurdu.
Bu kapsamda İran Atom Gücü Kurumunun, Fordo’daki nükleer tesiste uranyumu yüzde 60 saflıkta zenginleştirme sürecine başladığı ve bu oranda zenginleştirilen uranyum ölçüsünü artırdığı belirtildi.
Karara Karşılık olarak ayrıyeten, Natanz ve Fordo’daki tesislerde yeni bir santrifüj zinciri oluşturulacağı ve Fordo’daki IR1 santrifüjlerinin daha süratli uranyum zenginleştirebilen yeni jenerasyon IR6 santrifüjleriyle değiştirileceği bilgisi verildi.
NÜKLEER MUTABAKAT İRAN’A 3,67 ORANINDA URANYUM ZENGİNLEŞTİRME MÜSAADESİ VERİYORDU
İran ile Birleşmiş Milletler Emniyet Kurulunun (BMGK) Daima üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer muahede, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme müsaadesi veriyor.
Buna karşılık ABD’nin 2018’de muahededen Biricik taraflı çekilmesinden bir Yıl sonra mutabakattaki taahhütlerini durduran İran, birinci olarak Natanz’da 17 Nisan 2020’de yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirdiğini duyurmuştu.
Tahran’ın uranyumu yüzde 20 ve yüzde 60 saflıkla zenginleştirmesi Batılı ülkelerde kaygılara neden oluyor; zira uranyumun yüzde 20 ve üzerinde zenginleştirilmesi nükleer bomba elde etmeye İmkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için Değerli bir evre olarak kabul ediliyor.
İRAN İLE UAEA ORTASINDAKİ ANLAŞMAZLIK
İran’da UAEA’ya bildirilmemiş 3 yerde nükleer bulguların tespit edilmesi ve Laf konusu nükleer bulgulara ait Tahran idaresine yöneltilen soruların istenilen seviyede yanıtlanmaması taraflar ortasında gerginliğe neden olmuştu.
Ajansın, Tahran’ın bu 3 yere ait yaptığı açıklamayı teknik olarak inandırıcı bulmadığını bildirmesi üzerine 8 Haziran’da UAEA Yönetim Heyeti, İran’a karşı karar almıştı. Bu gelişme üzerine İran, 9 Haziran’da 2015’teki muahede kapsamında nükleer programını denetlemek maksadıyla Ajansın kullandığı kamera sistemleri başta olmak üzere Çeşitli ekipmanları kaldırmaya başladığını duyurmuştu.
İran, 2 Kasım’da UAEA ile farklılıkları azaltmak için Viyana’ya bir heyet gönderdiğini duyurmuş, UAEA Lideri Rafael Mariano Grossi ise 9 Kasım’da yaptığı açıklamada, İran’ın nihayet toplantıda “yeni bir şey sunmadığını” söylemişti.
İran’ı nükleer programı konusunda UAEA ile Amel birliği yapmamakla suçlayan ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere, UAEA Yönetim Konseyine, İran’ın “UAEA ile derhal Amel birliği yapmasını” vurgulayan bir karar hazırlamıştı.
UAEA Yönetim Şurasında 17 Kasım Perşembe günü oylanarak 35 ülkeden 26’sının oyunu Meydan kararda, UAEA ile kâfi Amel birliği yapmamakla suçlanan İran’a, “bildirilmemiş 3 yerde bulunan uranyum izlerinin varlığına ait derhal kabul edilebilir bir teknik İzah sağlama” daveti yapılmıştı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan 19 Kasım’daki açıklamasında, UAEA Yönetim Heyetinde Tahran aleyhinde alınan kararın “siyasi” olduğunu ve karara karşılık vereceklerini söylemişti.
Yorum Yok