NATO Daima temsilcileri, Polonya‘da iki kişinin vefatına yol açan roket saldırısının akabinde Çarşamba günü düzenledikleri acil kodlu toplantı ile “Ukrayna’daki savaşın komşu ülkelere sıçrayabileceği” ihtarında bulundu.
NATO tarafından yapılan açıklamada, Polonya’nın Ukrayna sonu yakınlarında meydana gelen patlamanın, Ukrayna’ya ilişkin bir hava savunma füzesinden kaynaklandığı ve “kasıtlı bir saldırı” olmadığı belirtildi.
NATO genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Brüksel’de yaptığı açıklamada, atak ile ilgili son sorumluluğun, füzeleri ateşleyen taraf olan Ukrayna değil, Ukrayna’ya karşı savaşan Rusya’da olduğunu öne sürdü.
Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ise mümkün bir Emniyet tehdidi karşısında ittifak üyeleri ortasında yapılacak istişareler için resmi bir Davet niteliğinde olan “4. Husus prosedürünün başlatılma olasılığını” değerlendirdiklerini söyledi, lakin bunun “gerekli olmayabileceğini” de kelamlarına ekledi.
Bütün bunlar olurken NATO Antlaşması tekrar gündeme geldi. Pekala, NATO’nun 4. ve 5. hususları hangi kararları içermekte? Daha da kıymetlisi, bu unsurların varlığı Ukrayna’ya müdahalenin önünü açar mı?
İşte, karşılığı:
NATO’NUN 4. UNSURU NEDİR?
Madde 4; NATO üyelerinden rastgele birinin toprakları, siyasi bağımsızlığı yahut güvenliği tehdit altında olduğunda, [üye ülkelerin sorunu çözmek adına] Birlikte istişarede bulunmalarını öngörmektedir.
Madde 4 uyarınca; NATO’nun en önemli siyasi karar alma organı olan Kuzey Atlantik Konseyi‘ndeki tartışmalar, potansiyel olarak ortak bir karar yahut aksiyonla sonuçlanabilir.
4. Unsur, NATO’nun kurulduğu 1949 yılından bu yana “yedi Defa işletilmiş olup” en nihayet Şubat 2022‘de sekiz üye, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali üzerine istişarelerde bulunmak istemiştir.
NATO’NUN 5. HUSUSU NEDİR?
NATO üyesi olmayan bir ülkenin, Üye devletlerden birinin topraklarına saldırdığının tespit edilmesi halinde; “herhangi bir Üye ülkeye yönelik silahlı saldırıyı Üye ülkelerin hepsine karşı yapılmış sayan” ve NATO kurucu antlaşmasının Temel taşı olan 5. Madde gündeme gelebilir.
Tüzüğe nazaran, “Taraflar, böylesi bir silahlı hücumun gerçekleşmesi halinde, Birleşmiş Milletler Kaidesi’nin 51. Hususu ile teminat altına alınan ferdî ya da kolektif legal müdafaa haklarını kullanarak, akına uğrayan taraf ya da Taraflara, şimal Atlantik bölgesinin güvenliğini yine tesis etmek ve korumak ismine silahlı Kuvvet kullanımı da iç olmak üzere, Gerekli her türlü önlemi alarak yardım edeceklerini kabul ederler.”
UKRAYNA’YA MÜDAHALENİN ÖNÜNÜ AÇAR MI?
Ukrayna NATO’nun bir kesimi olmadığı için, Rusya’nın Ukrayna’daki aksiyonları 5. Unsur’un işletilmesinin önünü açmaz. Lakin uzmanlar uzun vakittir, savaşın NATO’nun şark kanadındaki komşu ülkelere yayılma potansiyeli taşıdığı, bunun da ittifakı “askeri Karşılık vermeye zorlayabileceği” konusunda ihtarlarda bulunuyor.
Rusya-Ukrayna tansiyonu kapsamında kasıtlı ya da kazara gerçekleşen bu Cin aksiyonlar, öbür ülkeleri direkt çatışmanın içine çekerek savaşı genişletme riski taşıyor.
ABD Lideri Joe Biden, ülkesinin Rusya ile savaşmak üzere bir niyeti olmadığını söylemesine rağmen, işgalin başından itibaren, Washington’un NATO ortaklarını savunmak için 5. Unsur taahhütlerini yerine getirebileceğini söyledi.
Yorum Yok