Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı’nda öğretim üyesi Prof. Dr. Sabahattin Aykaç, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzelelerin Aka yıkıma yol açtığı Kahramanmaraş ve Hatay’da incelemelerde bulundu.
Depremde yıkılan ve hasar gören binalarda inceleme yapan Prof. Dr. Aykaç, “Bir Bina yıkılmadıysa ‘Bu sağlamdır’ deniliyor. Hayır, bunu katiyen söyleyemezsiniz. Bu evet tahminen güzel bir göstergedir. Lakin Özellikle sarsıntının dayanımı düşük yapılar üzerindeki tesiri biraz daha rastgele bir olaydır. Bu Talih bir daha verilmeyebilir. Yeni binalarda ise biz göçme olmadıysa ‘bina misyonunu yerine getirmiş’ olarak kıymetlendiririz. Zira biz binaları tasarlarken binaları göçmeyecek biçimde tasarlarız. Lakin Hane yapılarında ağır hasarları göze alırız. Yani 500 yılda bir istikbal en Aka sarsıntıda biz binanın ağır hasar almasını göze alırız, Kafi ki göçmesin. Bu, şu demek; zelzele olduktan sonra beşerler içinden canlı çıksın” diye konuştu.
“ÖLÜMCÜL HATA”
Sağlam yapının dizaynının, üretiminin ve kontrolünün düzgün olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Aykaç, “Sizin projeniz istediği kadar düzgün olsun üretim evresinde birtakım ayrıntılara uyulmuyorsa bunlar ölümcül sonuçlar oluşturabiliyor. misal vermek istersem bizim taşıyıcı elemanlarda kullandığımız etriyeler (betonarme yapılarda kolon, kiriş üzere taşıyıcı sistem elemanlarının uzunluğuna donatılarını saran, inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen bir sargı donatısıdır) var. Bu etriyelerin de kancaları vardır. Siz bu kancaları Kamu lisanı ile 45 derece değil de 90 derece yaptığınız anda o etriyeyi istediğiniz kadar sık yapın hiçbir yararı olmayacaktır ve ölümcül bir yanılgıdır. Zira artık o etriye o kolonu sargılayamaz, parçalanmanın önüne geçilemez” dedi.
Aykaç, tıpkı vakitte beton harcının içine karıştırılan Fazla ölçüde suyun da tehlike arz ettiğine dikkat çekti.
“TOKİ’NİN TÜNEL KALIP BİNALARI YIKILMADI”
Depremlerde Fazla sayıda binanın yıkılmasına Karşın TOKİ binalarının yıkılmamasını ise inşaatların tünel kalıp sistemlerine Müsait yapılmasından kaynaklı olduğunu vurgulayan Aykaç, “Evet yıkılmayan TOKİ’nin meskenleriydi; ancak TOKİ’nin meskenlerinden tünel kalıp olan binalar yıkılmadı. Tünel kalıp yapı şu demek; bizim binalarımız binlerce ton ağırlığındadır. 5 bin ton yükündeki bir binaya yandan istikbal sarsıntının tartısı da bin ton civarındadır. Siz 5 bin ton yükündeki bir kütleyi kürdan üzere sıska kolonlara oturtursanız ve bu esnada yandan da bin ton üzere Aka Kuvvet verirseniz o binanın ayakta durmasını bekleyemezsiniz. Çökme neredeyse kaçınılmazdır. Bunun önüne geçmenin yolu ise yapılarda bol ölçüde perde kullanmaktır. Betonarme perde şu demek; kolonun uzun kenarı, dar kenarının en az 6 sert ise biz ona betonarme perde diyoruz. Bunların yatay yüklere yani zelzele yüküne karşı direnimi nihayet derece güzel. Tünel kalıp sistemlerde ise hepsi perdedir. Orada kolon denen bir şey yok. Kapı üstlerinde oluşan kirişciklerde oluşan hasarları biz aslında biliyoruz. Hasebiyle kapı üzerindeki kirişin parçalanmasının hiçbir kıymeti yok. çok rahat yerine konabilir. konut alırken hiçbir şey bilmiyorsanız tünel kalıp sistemi ile inşa edilen meskenleri tercih edin” diye konuştu.
“TAŞIYICI SİSTEM MALİYETİ YÜZDE 30”
Prof. Dr. Aykaç, bu sistemin maliyet açısından da Fazla ekonomik olduğuna dikkat çekerek, “Benim artık Güçlü inancım şu; biz konutlarımızı da hastaneler üzere Çabucak kullanacak formda tasarlamalıyız ki bu türlü bir zelzele olduğunda vatandaş binasını tekrar kullanabilsin. Münasebetiyle böylelikle Fazla Aka bir krizin de önüne geçebiliriz. Burada şu denilebilir, ‘Siz bunu yaptığınızda ekonomik açıdan güç değil mi?’. Emin olun ki hala Fazla ekonomiktir. Bakın, Alelade Hane çeşidi yapılarda, bir konutun Yekün maliyeti içindeki taşıyıcı sistemin maliyetinin oranı yüzde 30 civarındadır. temel parayı biz fayansa, boyaya yani manzaraya harcıyoruz. Zati taşıyıcı sistem toplamda Fazla bir şey oluşturmadığında biz o yüzde 30’luk kısmı yüzde 31 yaparak bunu Fazla rahat sağlayabiliriz. Münasebetiyle burada kimse ‘Bu ekonomik değil’ üzere bir tezde bulunamaz” dedi.
Yorum Yok