Elektronik seçim dediğimizde aklınıza birinci ne geliyor? Bir telefondan ya da Özel bir aygıttan tercihimizi belirtip yolumuza devam etmek mi? Seçimlerin yalnızca oy kullanma sürecinden ibaret olduğunu düşündüğümüzde işte bu türlü yanılgılara kurban gidebiliriz.
ELEKTRONİK SEÇİMLER HAKKINDA HALA BİRÇOK SORU İŞARETİ VAR
Webtekno’da yer Meydan içeriğe nazaran seçimler, hangi yolla yapılırsa yapılsın, seçmen iradesini net formda yansıtmaları ismine yüksek Emniyet tedbirleri ile yapılıyor. Şayet kullanacağınız oy elektronik olarak iletiyorsa seçimlerle ilgili her şey -başta Emniyet tedbirleri olmak üzere- elektronik olmak zorunda. Fizikî bir seçim ortamında Emniyet ihlallerini anlamak nihayet derece mümkünken elektronik ortamdaki ihlalleri gözlemek, Fazla az sayıda insanın sahip olduğu bir maharet yahut yetenek.
Aslında iki çeşit elektronik seçim yapma yolu var. Bunlardan birincisi elektronik ancak internetsiz seçim:
E-Seçim (E-Voting): Bunlardan birincisi seçimi düzenleyen Kuruluş tarafından belirlenen noktalara oy kabini yerine kiosk ismi verilen, bankamatik gibisi aygıtlar yerleştirmek. Yalnızca o aygıtla bir Kez temas kuruyorsunuz ve süreç bitiyor. Sandık yok, internet yok. Bu aygıtlara girilen oylar, düzenleyici kuruma ilişkin Özel bir VPN ağı üzerinden toplanıp sayılabiliyor.
Buradaki VPN ise bu ağın yalnızca kuruma Özel olduğunu ve genel manada bugün kullandığımız “internet” kontağıyla erişilebilir File olmadığını belirtmek gerekiyor. Yani bu metotta bir nevi yasal “deep web” tekniği kullanılıyor. Yani nihayet derece inançlı.
Standart seçimler üzere A noktasından B noktasına gitmeniz gerekiyor. Fakat kağıt yok, pusula yok, zarf yok, çuval yok…
Diğer bir metot ise internet üzerinden, oturduğunuz yerden oy vermeyi Mümkün kılıyor:
İ-Seçim (I-Voting): Aklınıza muhtemelen gelen birinci elektronik seçim prosedürü bu. Akıllı telefondaki bir uygulamadan ya da tarayıcı üzerinden -sadece bir kereye mahsus- girdiğiniz internet sayfası ile tercihinizi yapabiliyorsunuz. Nerede olduğunuz, yaşadığınız ayrım etmez. Vatandaş olduğunuzu giriş ekranında kanıtlayın, kâfi.
Aslında her iki elektronik seçim prosedürü için gereken bütün teknolojik alt yapıya sahibiz:
Zaten kiosk teknolojileri Fazla yeni değil, yıllardır geldikleri nokta bize banka şubelerine girmeden bütün süreçleri bankamatikten çözme imkanı tanıyor. Milyonlarda TL parası olan biri, Biricik bir kartla, hatta artık QR kodla bankamatiğe gidip kartsız olarak, bütün parasıyla borsadan Üleş satın alabiliyor. Hatta ikinci tekniğe Fazla emsal biçimde, bütün bu süreci Biricik bir taşınabilir uygulamadan yapabiliyor.
Banka uygulamaları, parmak izi yahut Çehre tanıma üzere teknolojiler sayesinde hesaba erişmeye çalışan kişinin kim olduğunu anlayabiliyor. Kısaca ticari hizmet almamızı sağlayan bütün bu teknolojilere, bütün maddi varlığımızı emanet edebilirken oyumuzu emanet edemiyoruz.
Oy vermek yalnızca ferdî değil toplumsal bir sorumluluk, sonuçları da şahıslardan Evvel toplumları etkiliyor:
Aslında kullandığımız bankamatiklerle ve banka uygulamaları ile elektronik seçimler ortasındaki en Temel ideolojik ayrım bu. Bir kişi, sizin kartınıza, telefonunuza ulaşsa hesabınızdaki bütün parayı çekebilir, lakin bu durum lakin sizi tesirler. Bu yüzden kartınızı da telefonunuzu da şifrelerle korur, bir yerde unutmak istemezsiniz. Sorumluluğunuz, mümkün bir krizin sonuçları üzere şahsidir.
Ancak seçimler biraz farklı.
Oyumuzu, bize en yakın insanın bile giremediği bir kabinin içinde kullanırız. Hiç kimse, mührü kime bastığımızı bilemez. Tercih bu derece ferdî ve saklıdır.
İnternette her yer hackleniyor, her yere sızılıyor diye endişeleniyorsanız, haklısınız. Pekala ya blok zinciri teknolojisi?
İşte bu tip tasalara karşı, bankaların da adapte olduğu, fakat varlığını kripto paralara borçlu olduğumuz blok zinciri teknolojisi var. Temel mantığı sistemdeki her aygıtın, öteki bütün aygıtlardan yapılan hareketleri kayıt altına almasına, onaylamasına dayanıyor. Yani merkezi bir Aygıt yok, bütün aygıtların bağlı olduğu File merkezin ta kendisi. Kayıtlar asla silinemiyor, değiştirilemiyor.
Dijitalleşen her şeyin zaafı var, blok zincirin de o denli.
Nitekim blok zinciri teknolojisinin de zaafları var. Bu teknolojiyi en etkin biçimde kullanan kripto Nakit borsaları bile siber Emniyet taarruzlarıyla başa çıkmak için Fazla Önemli masraflara katlanıyor. Lakin bu masraflar sürekliliği olan, gelir sağlayan sistemler borsa sistemleri için kuruluyor, geliştiriliyor. Seçimler üzere yalnızca birkaç saat içerisinde bitecek bir dijital hareketlilik için Aka bir kripto Nakit borsasının kurduğu blok zincir tabanlı Emniyet sisteminin masrafı; kağıtlar, mühürler, pusulalar, zarflar, çuvallar ve görevlilere yapılacak ödemelerin Fazla daha üzerinde.
Blok zinciri ile ilgili bir öteki husus; potansiyel tehlikeleri anında görüp tahlile kavuşturabilecek teknik şahıs sayısının, siber güvenliğin diğer alanlarına kıyasla Fazla daha az olması. Haydi dünyanın en inançlı blok zicir seçim portalını kurduk diyelim. Seçimler başlayan kadar ayrım edilemeyen bir açığın giderilmesi için bu az sayıdaki kişinin Fazla süratli devinim etmesine gereksinim var.
Ek olarak blok zinciri teknolojisinin yüksek hesaplama gücüne sahip kuantum bilgisayarlara karşı dirençli olup olmadığı da Aka bir soru işareti.
Tüm bunlara Karşın dünya üzerinde hiç mi elektronik seçim yapılmadı? Yapıldı lakin birtakım problemler yaşandı!
Seçmenlerin bir kiosk başına giderek kapalı sistemde elektronik oy kullandığı Fazla sayıda seçim var. Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan derken liste hayli uzayabilir, birtakım ülkelerde eyaletler bazında da düzenlenen bu seçimlerin sayısı her geçen gün artıyor.
Ancak internet ilişkisinin kullanıldığı en yakın tarihli seçim; 2021 yılında, Birleşik Krallık ülkesi Galler’in, sonları sınırları Avustralya’da bulunan Güney bölümünde yapıldı. Yapıldı yapılmasına ancak kimi seçmenler, sisteme erişim sorunu yaşadılar. Yani daha Emniyet şaibeleri olmadan yaşanan teknik meseleler sebebiyle, seçimlerin sonucu etkilenmiş sayıldı.
Seçim bölgelerinden birisi olan Kempsey’de elektronik olarak verilen oylar geçersiz sayıldı, seçim fizikî olarak tekrar etti. Teknik meseleler nedeniyle şaibeli elektronik seçimde kazanan Namzet bu Defa kaybetti. Bu kritik kusur nedeniyle Galler’de 2023’te yapılması planlanan elektronik seçim planları da askıya alındı.
Sonuç olarak, seçimleri neden hala elektronik olarak yapmıyoruz sorusunun karşılığı: İnsan olmamızdan geçiyor. Bu yüzden kolaya kaçıyor, bir zaafiyet olursa çoğunluğun kısa müddette anlayıp çözebileceği fizikî, klasik sistemle oy kullanıyoruz.
Yorum Yok