TEMD Diyabet Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Serpil Salman, diyabetin (şeker hastalığı) toplumda hayli sık rastlanan bir sıhhat sorunu olduğunu belirterek, “Halen bütün Dünya’da 10 erişkinden biri diyabetlidir. Hastalığın sıklığı giderek artmaktadır. 2030 yılında her 9 erişkinden birinin diyabetli olacağı varsayım edilmektedir” dedi.
Salman, “Pankreasta insülin üretilemediği için kan şekerinin Fazla yükseldiği, genelde çocukluk çağında görülen tip 1 diyabet, insülinin keşfinden Evvel ölümcül bir hastalıktı. Dr. Frederick Banting ve arkadaşları tarafından 1921 yılında insülinin bulunup ilaç olarak kullanılmasından sonra, milyonlarca diyabet hastasının hayatı kurtulmuş oldu. Hastalığın kıymetine dikkat çekmek ve farkındalığı artırmak maksadı ile Banting’in doğum günü olan 14 Kasım ve haftasında, 1991 yılından beri Dünya Diyabet Günü aktiviteleri yapılmaktadır. Bu aktivitelere 160’dan Çok ülkede bir milyardan Çok şahıs takviye vermektedir” diye belirtti.
Prof. Dr. Serpil Salman, diyabetin Ömür uzunluğu süren, kronik bir hastalık olduğuna dikkat çekerek, şöyle devam etti:
“Oluşumunda iki Temel meseleden biri rol oynar; Pankreasın kâfi insülin hormonu üretememesi (Tip 1 diyabet) yahut üretilen hormonun dokular tarafınca gereğince kullanılamaması (Tip 2 diyabet). Tip 1 diyabet daha Fazla çocukluk çağında, tip 2 diyabet ise erişkinlerde görülür. nihayet yıllarda obezitenin artışıyla çocukluk çağında da tip 2 diyabet görülmeye başlamıştır. Kan şekerinin Fazla yükselmesi diyabetin tipik klinik yakınmaları olan Fazla idrar yapma, Fazla su içme, ağız kuruması üzere yakınmalarla kendisini muhakkak eder. bütün diyabet olgularının %90’ını tip 2 diyabet oluşturur.
Tip 2 diyabet ekseriyetle kilo fazlalığı yerinde gelişir ve birden fazla hastada kan basıncı ve kan yağlarının yüksekliği ile Birlikte seyreder. Bu olgularda şeker yüksekliği başlangıçta Fazla Çok olmadığı için şikayetler çoklukla geç ortaya çıkar. Bu nedenle hastalar kimi yıllarca, diyabet olduklarını ayrım etmeyebilirler. Her iki diyabetliden biri diyabetinin farkında değildir fakat bu bireylerde hastalık bir yandan kalp damar sistemi başta olmak üzere birçok organa ziyan vermektedir. Ailesinde tip 2 diyabet hikayesi olanlarda diyabete yakalanma riski daha Çok olduğu ve bu bireylerin daha da dikkatli araştırılması gerektiği bilinmelidir. Dünyanın diğer ülkelerinde olduğu üzere ülkemizde de sosyoekonomik düzeyi daha düşük olan kesitlerde diyabet farkındalığı daha azdır.
Dünyada yaklaşık 537 milyon diyabet hastası olduğu düşünülmektedir ve bu sayı süratle artmaktadır. bütün dünyada körlüğün, böbrek yetmezliğinin, travmaya bağlı olmayan bacak kayıplarının, kalp krizi ve inmelerin en sık nedeni diyabettir. Türkiye Avrupa’da diyabetin en sık görüldüğü ülkedir. Epidemiyolojik araştırmalara nazaran 1997 yılında %7.2 olan diyabetli oranı 2010 yılında %13.7’ye çıkmıştır. Varsayımlar, ülkemizde yeni diyabet oranının %15 civarında olduğu istikametindedir. Bu artış devam ederse ülkemiz 2045 yılında, dünyada erişkin toplumda en Çok diyabetlinin yaşadığı birinci 10 ülke ortasına girecektir. Halbuki yalnızca sağlıklı beslenip, hareketli bir hayat sürerek tip 2 diyabet hastalarının yarısından fazlasında diyabeti önleyebilir yahut Mevcut olan diyabet hastalığını Denetim altında tutabiliriz. Bu da lakin toplumun bilinçlendirilmesi ile Mümkün olabilir”.
BAŞLANGIÇ PERİYODUNDA TESPİT EDİLMESİ ÖNEMLİ
Salman ayrıyeten, “Güncel bilgilerimize nazaran, erken devirde uygun şeker denetimi sağlanmış olan bireylerde uzun vadede diyabetle alakalı göz ve böbrek sorunları, kalp krizi üzere problemler daha az görülmektedir. ‘Miras etkisi’ olarak tanımlanan bu durumun bilinmesi, diyabetlilerin tedaviyi geciktirmemeleri, ihmal etmemeleri bakımından değerlidir. çok su içme, Fazla idrara çıkma üzere kan şekeri yüksekliğine ilişkin tipik belirtilerin olabilmesi için şekerin Fazla yükselmiş olması gerekir. Halbuki, şekerin Fazla yükselmediği, erken devirden itibaren dokularda diyabete ait ziyanlar başlamaktadır. Bu nedenle kan şekerinin diyabetli olmayanlara emsal seviyelerde tutulması için Daimi Çaba sarf edilmelidir” dedi.
“TEDAVİDE İSTEDİĞİMİZ GAYELERE ULAŞMIŞ DEĞİLİZ”
“Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) tarafından gerçekleştirilen ve 2018 yılında yayınlanan ‘TEMD Çalışması’ ile, ülkemizdeki diyabet hastalarında kan şekeri, kan basıncı (tansiyon) ve kolesterol yüksekliği, obezite üzere problemlerin gereğince Denetim altına alınamadığı gösterilmiştir.” diye belirten Salman şunları söyledi:
“Bu durum yalnızca Türkiye’nin değil, bütün dünyanın sıkıntısıdır. IDF (International Diabetes Federation- Memleketler arası Diyabet Federasyonu) 2030 yılı için aşağıdaki maksatların benimsenmesini önermektedir;
- Diyabetli bireylerin %80’ine teşhis konulması
- Diyabetli bireylerin %80’inde şeker denetimi sağlanması
- Diyabetli bireylerin %80’inde kan basıncı denetimi sağlanması
- 40 ıslak ve üstü diyabetli bireylerin %60’ının kolesterol ilacı kullanmasının sağlanması
- Tip 1 diyabetli bireylerin %100’ünün insüline ve ferdî kan şekeri takibi imkanlarına ulaşması.
Ülkemizdeki sıhhat sisteminde SGK kapsamındaki bütün bireyler insülin ve parmak ucu şeker ölçüm imkanlarına ulaşabilmektedir. Bu açıdan bakıldığında listedeki nihayet hususun Derhal derhal sağlandığı söylenebilir. Bununla Bir arada Cilt altı şeker düzeyini Daimi ölçerek kayıt yapan ‘sürekli şeker ölçüm sistemleri’nin kullanımı bütün dünyada yaygınlaşmaktadır. Bu sistemlerle daha kapsamlı ve başarılı bir halde takip yapılabilmektedir. Lakin, maliyet yüksekliği nedeni ile bu sistemlere ulaşım sağlayabilen hasta sayımız kısıtlıdır. Toplumsal Emniyet Kurumu’nun Daimi şeker ölçüm sistemlerinin teminini sağlaması, hayatını insülin tedavisi sayesinde sürdürebilen tip 1 diyabetli hastalarımız için Fazla yararlı olacaktır”.
DÜNYA DİYABET GÜNÜ 2022 anne TEMASI “EĞİTİM”
TEMD Yönetim Heyeti Lideri Prof. Dr. Ayşegül Atmaca, International Diabetes Federation- Milletlerarası Diyabet Federasyonu (IDF) Dünya Diyabet Günü aktiviteleri için her Yıl bir tema belirlediğini, bu Yıl için “Yarınları Korumak (Güvenceye Almak) İçin Eğitim” tema olarak belirlendiğini söyledi. Prof. Dr. Atmaca, şöyle devam etti:
“Çünkü diyabette hastalık idaresinin %90’ını öz bakım oluşturur. Yani beslenme, idman, ilaç kullanımından oluşan Temel tedavi kurallarının gerçek bir halde uygulanabilmesi, eşlik eden meselelerle baş edilebilmesi için diyabetlinin takip ve tedavide mesuliyet alması, hastalığını doktor, diyetisyen, diyabet hemşiresi ve diğer sıhhat profesyonellerinin dayanağı ile yönetmesi gerekir. Bu da fakat eğitimle olur. Yazılı ve görsel medya, hasta eğitiminde Fazla pahalıdır. Öte yandan basında ve toplumsal medyada yer Meydan gerçek dışı yahut abartılı haberler hastalarımız için risk oluşturmaktadır. Kronik hastalıklarda hastaların süratli ve kolay Sonuç alabilecekleri tavsiyelere prestij etmeleri Laf konusu olabilir. Bu, bir sıhhat sorunu ile gayret eden ve Vakit vakit bıkkınlık yaşayan her hastada beklenebilecek bir durumdur. Lakin, Özellikle toplumsal medyada gerçek dışı, hiçbir tıbbi delile dayanmayan kimi karışımlar, meyveler, içecekler denetimsiz bir halde diyabete deva üzere sunulabilmekte, bu durum hastalarda Önemli problemlere neden olabilmektedir”.
Diğer bir sorunun da, obez diyabetlilerde muhakkak şartlar altında, seçilmiş hastalara uygulanabilecek olan cerrahi teşebbüslerin ‘diyabet ameliyatı’ olarak sunulması olduğuna dikkat çeken Atmaca, “Birçok hasta bu ameliyatları bütün diyabetli hastalarda uygulanabilecek, hastalığı Ömür uzunluğu yok eden, hiçbir riski olmayan süreçler olarak düşünmektedir. Bu bireylerde ameliyat kararının endokrinoloji uzmanın da bulunduğu heyetler tarafından alınması, ameliyat sonrası takipte risklerin azaltılması ve Gereksiz ameliyatların önlenmesi bakımından değerlidir. Geçtiğimiz yıllarda aşılama ile ilgili tekliflerimiz aşı aykırısı telaffuzların tesiri ile gereğince uygulanmamıştır. Pandemi sürecinde aşının değeri anlaşılsa da diyabetli hastalarımızın grip ve zatürre aşılarını yaptırmaları konusunda gayelere ulaşılabilmiş değildir, hastalarımızın teşvik edilmesi için basının takviyesine gereksinimimiz vardır. bütün bunların ötesinde standart-genel bilgilendirmelere Dünya Diyabet Günü’nde, ayrıyeten vakte yayılarak medyada sıklıkla yer verilmesi, diyabetli hastalarımızın bilgilenmesi ve bilinçlenmesi için Fazla pahalıdır. Bu hususta hususun uzmanı olan meslektaşlarımıza öncelik verilmesi konusundaki hassasiyetinize gereksinim bulunmaktadır” dedi.
Yorum Yok